WALAUPUN bahang PRK Pengkalan Kubor kini mula reda, pelbagai provokasi kekalahan Pas masih lagi tidak berkurangan malah turut melibatkan parti komponennya, DAP dan PKR. Bagi mengulas isu tersebut lebih mendalam, ikuti temu bual wartawan Sinar Harian, Siti Fatihah Awang bersama penganalisis politik, Dr Kamarul Zaman Yusoff.


Apakah faktor menyebabkan kekalahan Pas di PRK Pengkalan Kubor baru-baru ini?

Pada pandangan saya, di dalam mana-mana PRK pun, BN punya kelebihan dari segi jentera, dana dan media tetapi pada PRK Pengkalan Kubor yang menyaksikan kekalahan teruk calon Pas ini, banyak faktor besar lain turut berperanan, antaranya calon Pas terlalu biasa, tiada kewibawaan dan keistimewaan boleh ditonjolkan.

Calon Pas ini mungkin tidak akan memberikan terlalu banyak masalah jika ini adalah PRU tetapi ini adalah PRK. Mana-mana kekurangan calon akan kelihatan jelas kepada masyarakat disebabkan tumpuan media.

Paling memberikan masalah besar kepada Pas ialah dakwaan calon Pas terlibat mensabotaj calon PKR pada PRU13 dan agak kurang mesra PR menyebabkan penyokong yang mesra PR tidak mengundi beliau kali ini.

Selain itu, Pas memandang mudah kepentingan PRK ini. Pucuk pimpinan Pas dalam era terdahulu akan menunda Muktamar Tahunan bagi memberikan ruang kepada pemimpin dan ahlinya menumpukan perhatian mereka kepada PRK yang disertai oleh Pas tetapi dalam era sekarang, Pas dilihat menganggap penundaan ini tidak perlu, menyebabkan moral petugas tempatan merudum bila kempen mereka tidak disertai pemimpin besar.

Lebih memburukkan keadaan, Muktamar Tahunan Pas Kali Ke-60 pada 18, 19 dan 20 September memarakkan lagi pertikaian dalaman antara golongan yang mesra dan kurang mesra PR, ini menyebabkan jentera Pas tidak mendapat dorongan padu seluruh pemimpin utama mahupun daripada PKR dan DAP, sekali gus menyebabkan BN mendapat senjata baharu menyerang Pas (contohnya penggunaan pemidang memuatkan ucapan Presiden Pas yang menyebut istilah barua dan broker).


Adakah pengundi atas pagar turut menyumbang kepada kekalahan Pas kali ini?

Pengundi muda dan pengundi atas pagar khususnya, jelas bosan dengan pertikaian dalaman yang tidak berkesudahan di dalam Pas Kelantan, Pusat serta hubungan antara parti komponen.

Sebelum ini mereka melihat PR menjanjikan harapan baharu ke arah mewujudkan satu Malaysia yang lebih baik tetapi dengan segala kemelut, pertikaian dan permasalahan berlaku di dalam PR sejak kebelakangan ini menyebabkan mereka kecewa dengan PR yang dilihat tidak seindah rupa, sekali gus mendorong mereka beralih kepada BN yang dilihat lebih stabil dan lebih berwibawa.


Adakah kemenangan BN di Pengkalan Kubor menjadi penentu kepada penerimaan rakyat Kelantan terhadap kepimpinan tersebut?

Keputusan PRK ini juga mencerminkan penerimaan rakyat Kelantan kepada budaya politik baharu yang cuba dibawa BN di Kelantan melalui penawaran kepimpinan bersih, beragama dan berkeperibadian baik, yang tertera di dalam penonjolan Mat Razi Mat Ail sebagai calon PRK dan penonjolan Datuk Dr Asyraf Wajdi Dusuki sebagai Ahli Majlis Tertinggi Umno.

Memandangkan cubaan ini mendatangkan hasil baik, maka ia wajar diperluaskan lagi dengan memasukkan Asyraf Wajdi ke dalam saf kepimpinan utama Umno Kelantan, mungkin sebagai Timbalan Pengerusi, Ketua Penerangan, Setiausaha atau Bendahari.

Ia juga menjadi petanda budaya mencerca pihak lawan mahupun mendoakan keburukan kepada pihak lawan diamalkan Pas sudah tidak diterima rakyat. Pas perlu mengemukakan sesuatu yang lebih konkrit kepada rakyat jika ia tidak mahu melihat Kelantan jatuh ke tangan BN pada PRU14.


Pengerusi dan Veteran DAP, Lim Kit Siang mendakwa Kelantan akan jatuh ke tangan BN jika peralihan undi 4.5 peratus terhadap Pas dan PR terus berlaku di kawasan lain.

Pada pandangan saya, komen Lim Kit Siang mengenai kemungkinan Kelantan akan jatuh ke tangan BN pada PRU14, perlu dipandang secara positif oleh pimpinan Pas Kelantan. Jika dilihat kepada sentimen yang berlaku pada PRK Pengkalan Kubor, ada kemungkinan perkara ini boleh berlaku.

Masalah kehilangan sokongan yang ketara daripada golongan pengundi muda dan pengundi luar khususnya, membayangkan seolah-olah Pas Kelantan pasca Tok Guru Nik Aziz telah kehilangan daya penariknya.

Kekalahan besar Pas pada PRK Pengkalan Kubor ini seharusnya menjadi satu ‘wake up call’ kepada Pas Kelantan untuk mengkaji kembali di manakah salah dan silap yang timbul sehinggakan hanya di dalam tempoh lebih setahun peralihan kepimpinan parti dan kerajaan berlaku penurunan sokongan yang ketara ini.

Begitu pun, saya merasakan bahawa masa masih panjang sebelum PRU akan datang ditempuhi, pelbagai perubahan di peringkat tempatan mahupun di peringkat nasional masih boleh berlaku dan masih boleh dilakukan untuk mengatasi apa-apa masalah yang timbul.

Saya yakin, pengalaman luas yang ada pada pemimpin veteran Pas Kelantan akan dapat membantu pimpinan Pas Kelantan merangka strategi lebih berkesan mempertahankan Kelantan pada PRU14.

Dalam pada itu, saya ingin menggesa Kit Siang supaya lebih berhemah berkata-kata dan tidak kelihatan seolah-olah mencampuri atau merendah-rendahkan kemampuan Pas.

Seingat saya, bila calon DAP gagal mempertahankan kerusi miliknya pada PRK Teluk Intan, pemimpin Pas tidak kedengaran menegur DAP mengenai prestasi teruknya itu.

Berlainan dengan Suhaizan Kaiat yang merupakan pemimpin Pas, jadi tegurannya tidak akan menimbulkan apa-apa persepsi yang kurang baik berbanding Kit Siang yang kenyataannya mungkin boleh merenggangkan lagi hubungan antara Pas dan DAP.

Kalau Pas mahu memulangkan paku buah keras, Pas boleh sahaja meminta DAP menjaga tepi kain sendiri kerana DAP hanya memerintah Pulau Pinang sejak 2008 berbanding Pas yang telah memerintah Kelantan sejak 1990 lagi.


Apakah jalan penyelesaian yang perlu dilakukan untuk membantu menguatkan kembali Pas terutamanya di Kelantan?

Saya menggesa pimpinan Pas Kelantan lebih memperkasakan Pusat Kajian Strategik Kelantan di pihak kerajaan dengan membuat kajian lebih mendalam dan menyeluruh mengenai permasalahan dihadapi rakyat Kelantan bagi memungkinkan program lebih tersusun dapat dirangka bagi memenangi semula hati mereka.

Selain itu, pemimpin veteran Pas Kelantan, khususnya melalui Persatuan Bekas Wakil-Wakil Rakyat Pas Kelantan perlu lebih dilibatkan diri dalam perjalanan parti dan kerajaan kerana sumbangan buah fikiran mereka sudah tentu akan dapat membantu memantapkan kembali Pas Kelantan.


Nama: Dr Kamarul Zaman Yusoff

-PhD Universiti Malaya, 2013, tesis bertajuk 'PAS Dalam Era

-Kepimpinan Ulama', 1982-2004”

-Sarjana dari Universiti Malaya, 2005, tesis bertajuk 'PAS Dalam

-Era Mohd Asri Muda, 1965-1982'

-Sarjana Muda Sains Politik dan Psikologi (With Highest Distinction, CGPA 3.90) dari Indiana University, Amerika Syarikat, 1996